طيف سنجي به دو قسمت نشري و جذبي تقسيم مي شود . طيف نشري با تجزيه طيفي يک منبع نوراني مانند شعله و يا کمان الکتريکي حاصل مي شود . اين پديده ناشي از برانگيخته شدن اتم ها به وسيله حرارت و يا برق مي باشد . در اثر جذب انرژي الکترون ها از سطح انرژي پايه به سطح انرژي برانگيخته مي روند . مدت توقف الکترون ها در اين سطح کوتاه بوده و به سطح انرژي پايه باز مي گردد و بدين ترتيب انرژي جذب شده را به صورت نور از دست مي دهد. در برخي موارد حالت برانگيخته دوام بيشتري دارد و پس از اينکه وسيله تحريک دور شد تا مدتي انتشار نور ادامه مي يابد ، اين پديده را فسفرسانس گويند .

طيف جذبي با قرار دادن جسم مورد نظر بين طيف سنج و يک منبع انرژي مولد امواج مغناطيس به دست مي آيد . طيف سنج ،انرژي نور عبور کرده را نسبت به انرژي تابيده شده بررسي مي کند . در مادون قرمز انرژي جذب شده اغلب به صورت گرما ظاهر شده و بنابراين در مدتي که طيف رسم مي شود گرماي ماده افزايش مي يابد . در ماورائ بنفش غالبا انرژي جذب شده به صورت نور پس داده شده ولي گاهي انرژي جذب شده ممکن است باعث واکنش هاي فتو شيميايي گردد. واحد هاي مختلفي براي اندازه گيري به کار مي رود که معمولا براي طول موجهاي مرئي و ماورائ بنفش از ميلي ميکرون و براي طول موجهاي مادون قرمز از ميکرون استفاده مي شود .